Nic tak nie uświadamia upływu czasu, jak ..własne dzieci, które nieubłaganie rosną i ..roczniki, mogą to być – dlaczegóż by nie – roczniki whisky. Coroczne wydanie Ingvara Ronde, z którym podczas ostatniego Whisky Live Warsaw miałem okazję po raz kolejny ciekawie porozmawiać (przyznam, że ma żyłkę reportera – to on pyta i pyta ;-), jest moim trzecim i na pewno nie ostatnim. Jeśli jesteś ciekawy/ ciekawa świata whisky, wertujesz internet, próbujesz whisky rzecz jasna, to nie wahaj się przed kupnem Malt Whisky Yearbook 2018. Nic tak nie uporządkuje Twojej wiedzy o whisky i wszystkiego, co ją otacza, jak coroczna publikacja Ingvara Ronde. Szczerze polecam.

I co roku, mimo iż wiele danych jest powtórzonych (przecież dystylarnia X poswatała w roku Y i to się nie zmieni) szukam czegoś nowego, dowiaduję się czegoś nowego, bo przez rok moja wiedza o whisky wzrosła i mogę ją teraz skonfrontować i/lub potwierdzić z MWY.

Ale z czasem, czytając kolejne wydania MWY najciekawsze okazują się felietony autorytetów. Zawsze są to tematy istotne w danym roku, przekrojowe, kompleksowe. W MWY 2018 na tapecie:

• alembiki i ich producenci, jak np. słynny Forsyth, w kontekście powstających, jak grzyby po deszczu, nowych destylarni i rozbudowy istniejących by Gavin D Smith;;
• ponownie temat nowych destylarni i ich “młodociany zapał”, a reguły rządzące szkocką (i irlandzką) whisky(ey) oraz potentaci, którzy chronią (czy aby na pewno?) “whisky galaxy”, ale i (czy) wspierają nowych w biznesie by Neil Ridley;
• powstawanie angielskich destylarni, ich okres niemowlęctwa; do końca 2018 roku będzie 9 destylarni w Anglii, które będą mogły zaproponować swoją whisky, w 2020 będzie ich 14; czy mamy tu już pewną wiarygodność? – by Dominic Roskrow (przyjaciel;-);
• nowe destylarnie (nie pytam dlaczego;-) – odpalone, zatem sprzedajemy, w jaki sposób, różne drogi, new make przed trzema latami, czekanie na 3 Years Old, a może dłużej, jaka cena, a może aukcja jak Strathearn? – by Jonny McCormick;
• prawo, a whisky – jak równolegle z historią whisky w Szkocji, tworzone były reguły jej dotyczące; ścisłe zasady, chroniące dziedzictwo, równocześnie dające bazę pod (ograniczone) eksperymentowanie by Charles Mac Lean (przyjaciel;-);
• w poszukiwaniu słodkich i wytrawnych smaków w whisky, odrębnie oraz współpracujących ze sobą i wpływają na percepcję innych smaków by IanWisniewski.

Jak spisałem powyższe główny nurt wyłonił się samoczynnie. Stosunkowo niedawno powstanie nowych destylarni whisky, jak Isle of Arran, czy Kilchoman po “zabójczych” latach osiemdziesiątych, było niezwykłym wydarzeniem. Od 2013 powstało 14 nowych destylarni, a około 20 kolejnych jest w różnej fazie rozwoju. Wiele obecnych destylarni, w tym potentaci, jak Macallan, Glenfiddich, czy Glenlivet, znacznie rozbudowują swoje możliwości. I oczywiście nie jest to tylko Szkocka tendencja. W jeszcze większym natężeniu, bo niemal od zera dzieje się to w Irlandii. Cały świat ogarnęła gorączka whisky i jest to fascynujące. Szkocka whisky jest ortodoksyjnym i jakościowym kręgosłupem (mającym ochotę do pewnej elastyczności;-), którego “pozostały” świat bierze za wzór, nie zapominając jednak o własnym dziedzictwie, lokalnych surowcach, czyli terroir. Jestem przekonany, że w kolejnym MWY będzie wzmianka o polskiej destylarni Wolf Distillery, powstającej w okolicach Wrocławia..

W MWY mamy esencjonalne, zaktualizowane opisy destylarni z całego świata, najboleśniejszy fragment o tych zamkniętych, ale i listę, czy zarys nowo powstających, rozszerzającą się sekcję dotyczącą niezależnych bottlerów, czy podsumowanie roku od strony rynkowej, dużych graczy, nowości asortymentowej, no i liczby ;-).

TOP 10 Scotch Malt Whisky – udział sprzedaży na świecie %

W 2014 roku The Glenlivet przeważył w ilościach sprzedanych butelek Glenfiddich, który swą dominację utrzymywał w zasadzie od początku wprowadzenia Glenfiddich Straight Malt w 1963 roku. W 2015 Glenfiddich powrócił na tron, o czym pisałem w kontekście MWY 2017, ale z nieznaczną przewagą. 2016 to przyspieszenie “starego” mistrza o 9% i sprzedaż ponad 14 milionów butelek w porównaniu z nieco mniej jak 13 milionów Glenlivet’a.

Na trzecim miejscu (od lat) – The Macallan, ze wzrostem 4% i sprzedażą 10 milionów butelek. Na czwartym walcząca Glenmorangie ze wzrostami od 2009 roku i sprzedażą 6,6 mln. Walcząca z 6 milionami The Singleton, marką Diageo, składającą się trzech sub-marek Glen Ord, Dufftown, Glendullan i rosnącą nieprzerwanie od wprowadzenia w 2006 roku.

Na szóstym miejscu Aberlour, druga po The Glenlivet marka Pernod Ricard, która przez 7 lat podwoiła swoją sprzedaż, pnąc się w kierunku szczytu z ilością 4 milionów butelek. Na siódmym, najlepiej sprzedający się malt ze słynnej Islay – Laphroaig, na poziomie 3,7 mln. Na ósmym Balvenie (3,6 mln), druga marka William Grant & Sons, z największym procentowym wzrostem wśród marek z pierwszej 10-tki (12%). Balvenie prześcignęła w 2016 roku Glen Grant‘a, który po latach spadków, od 2013 jest na fali wznoszącej i z 3% wzrostem osiągnął 3,5 milion butelek. Na dziesiątym kolejna marka Diageo – Talisker z wynikiem 2,7 miliona i niezłym 6% wzrostem.

Szkocka whisky single malt w obiegowych opiniach to około 10% całości sprzedaży whisky szkockiej, czyli 90% to blendy. Ok, ale mówimy tu o ilościach. W kontekście wartości jest to już 26% (!!), czyli ponad jedna czwarta, z 16% wzrostem w stosunku do roku 2015. Powstawanie nowych destylarni, czy rozbudowa istniejących jest więc całkowicie naturalną biznesową reakcją.

TOP 10 Scotch Blended Whisky – udział sprzedaży na świecie %

Johnnie Walker i długo, długo nic, aczkolwiek JW zanotował spadek o 1% do poziomu 213 milionów butelek, a drugi  Ballantine’s wzrost o 8% na poziom 77 mln. Trzeci Chivas Regal i czwarty Grant‘s walczą już na równi. W pierwszej dziesiątce z większych zmian zauważalny jest spadek William Lawson‘s.

TOP10 Whisk(e)y na świecie – ilość mln 9-litrowych opakowań

Johnnie Walker, dominator wśród marek międzynarodowych, w porównaniu z lokalnymi(!) markami indyjskimi nie jest już tak mocarny i zanotował spadek z 3 na 5 miejsce w ujęciu whisk(e)y na świecie. Na pierwszym miejscu, piąty rok z rzędu Officer’s Choice – 395 milionów butelek, aczkolwiek spadek o 5%.

Najlepiej sprzedająca się marka amerykańska to w dalszym ciągu Jack Daniel’s, ze 149 milionami sprzedanych butelek, na miejscu szóstym na świecie. Drugi Jim Beam, też w pierwszej dziesiątce z 96 milionami. Najlepiej sprzedająca się whisky z Kanady to Crown Royal (82 milionów butelek), a z Irlandii Jameson (74 miliony sprzedanych butelek). Wszyscy Ci regionalni liderzy zanotowali wzrosty w 2016 roku.

W rankingu The Millionaire’s Club wg Drinks International, najlepiej sprzedająca się whisky świata, Officer’s Choice, jest na drugim miejscu wśród wszystkich rodzajów alkoholi wysokoprocentowych, z niemal 33 milionami 9-litrowych skrzynek. Na pierwszym miejscu od lat, egzotyczny dla nas rodzaj alkoholu – soju i marka Jinro (Korea) z niemal 74 milionami takich skrzynek. W klubie tym są dwie marki whisky single malt – Glenfiddich na miejscu 133 i The Glenlivet na miejscu 153. Kto dołączy w przyszłości do klubu milionerów – The Macallan, Glenmorangie, czy trójgłowy smok The Singleton..?

Liczby podkreślają, że nasza ukochana whisky, whisky single malt to biznes, olbrzymi biznes, w ostatnich latach rosnący jak na sterydach. Historia whisky zna bardzo różne okresy, prosperity w końcówce XIX wieku, ale i okrutne pierwsze dekady XX, pięknie lata 60-te i 70-te XX wieku i czarny okres lat 80-tych i 90-tych. Wydaje nam się, że to, co przeżywamy obecnie, rozkwit, powstawanie nowych destylarni, dostępność informacji, nowe whisky, ale i ich rosnące ceny, jest trwałym trendem. Na pewno nie. Będzie korekta rynkowa, co za tym idzie korekta cenowa. Zostaną najlepsi i od strony producentów, czy niezależnych bottlerów, jak i od strony klientów i fanów whisky. Kwestia kiedy.

dane liczbowe użyte w tym artykule pochodzą z wydania Malt Whisky Yearbook 2018, za zgodą autora (oraz za pośrednictwem tego wydania od IWSR) oraz z Drinks International.

wykresy stanowią własność e-whisky.pl

wszystkie zdjęcia za wyjątkiem własnych pochodzą ze stron scotchwhisky.com, abindia.com