Malt Whisky Yearbook to obowiązkowy towarzysz jesienno-zimowych wieczorów. Kto na serio lub na luzie “siedzi w whisky” musi książkę Ingvara Ronde mieć na wyciągnięcie ręki. Co roku. Bo lata mijają okropnie szybko, a dzieje się bardzo dużo. MWY to wszystko, co jest na dany moment ważne w świecie whisky. Ale Ingvar zaintrygował mnie we wstępniaku pytaniem dlaczego whisky, jak to się zaczęło, teraz jest trendy, ale co Cię pociągnęło w temat whisky, bo nie ukrywajmy – to coś więcej niż rodzaj alkoholu, amplitudy smaków i aromatów, nawet coś więcej niż styl życia, czyli właściwie co?;-). Ingvar Ronde zadał sobie to pytanie, przyznam, że sam też spróbowałem na nie odpowiedzieć, ale jeśli to czytacie, zadajcie to pytanie również sami sobie. Możecie się zaskoczyć ;-).

Bardzo cenie sobie felietony, które zwyczajowo otwierają MWY. W najnowszym jest ich osiem, same tuzy whiskowego pióra i są po prostu świetne. Gavin D Smith wyjaśnia fenomen, ale i niuanse beczek po sherry. Precyzyjne.

Neil Ridley zauważa nostalgię za przeszłymi latami i jak wykorzystuje to biznes whisky. Świetny styl.

Joel Harrison prześwietla terroir, ale przede wszystkim eksponuje znaczenie powietrza, atmosfery, w której dojrzewają beczki. Racja.

Becky Paskin analizuje turystyczny boom na whisky. Po prostu tłumy.

Jonny McCormick bada najbardziej intrygujący obecnie motyw, czyli inwestowanie w whisky, a zarazem rozważa, czy whisky nie traci przy tym swojej prawdziwej natury. Dokładnie.

Nieoceniony Charles MacLean sprawdza, czy obecny złoty okres na whisky ma trwałe fundamenty i czy (być może) widać jego kres. Budujące.

Ian Wisniewski wchodzi w temat smaku whisky, ale zwraca uwagę, że jest pojęcie szersze, “mouthfeel“. Trzeba przeczytać.

Na koniec Ian Buxton zastanawia się, czy whisky z nowego świata może konkurować z “big five” i w jaki sposób. Intrygujące.

MWY towarzyszy mi przez cały rok. Potrzebuję go. Sprawdzić obecną, zamkniętą, nową destylarnię. Ze Szkocji, kraftowa z USA, Belgia, Finlandia, Tasmania? Japonia poprzedzona kompetentnym wprowadzeniem Stefana Van Eycken. Niezależni bottlerzy – poszerzająca się sekcja. Pełna analiza roku pod różnymi kątami i z różnych punktów widzenia. Ostatecznie statystyki, które za zgodą Ingvara Ronde prezentuję, opatrując własnym komentarzem ;-). Voilà:

TOP 10 Scotch Malt Whisky – udział sprzedaży na świecie %

Single Malt Whisky – whisky słodowa odpowiada za 27% wartości eksportu szkockiej whisky. Jestem też pewien, że marże na single malt whisky są wyższe niż na blended whisky. Jeśli dodamy do tego blended malt’y (np. Monkey Shoulder) docieramy do niebagatelnych 30% i czasy, kiedy Glenfiddich wprowadzał swój Straight Malt, wydają się odległą prehistorią. Glenfiddich od 1963, poza rokiem 2014, kiedy abdykował tymczasowo na rzecz The Glenlivet, jest liderem w ilości sprzedanych butelek – 14,7 milionów w 2017 roku.

Drugie miejsce należy oczywiście do The Glenlivet – 12,9 milionów. Glenfidich wzrósł o 0,7 mln, The Glenlivet ma zadyszkę (stąd być może powrót The Glenlivet 12 YO), ale obydwie destylarnie zbroją się, rozbudowując swoje moce produkcyjne.

Trzeci The Macallan osiąga liczbę 10,9 milionów butelek (wzrost o 0,9 mln) i jest bardzo blisko dołączenia do “klubu milionerów”, w którym są dwie wymienione wyżej marki. Chodzi o milion 9-litrowych skrzynek i The Macallan sprzedał w 2017 – 907 tysięcy takich skrzynek. Od niedawna działa całkiem nowa, częściowo podziemna destylarnia Macallan’a – na pewno dzieło sztuki inżynierskiej i architektonicznej, acz kontrowersyjna.

W 2017 roku stało się, to co stać się musiało i The Singleton, który składa się z 3 pod-marek Dufftown, Glen Ord i Glendullan, wyprzedził Glenmorangie. Marka wprowadzona w 2006 roku jest niezaprzeczalnym sukcesem Diageo i rośnie nieprzerwanie od momentu wdrożenia. Aczkolwiek w 2017 ten wzrost jest stosunkowo niewielki – 0,2 mln do ilości 6,2 milionów butelek.

Spadek Glenmorangie z miejsca czwartego na piąte, to bardziej zmniejszenie sprzedaży samej Glenmorangie z 6,6 mln do 6 milionów.

Na miejscu szóstym świetny wynik drugiej marki William Grant & Sons, czyli The Balvenie. W 2016 wyprzedziła Glen Grant’a, a w 2017 aż dwie marki – Aberlour i Laphroaig. W ciągu 2 lat urosła o 26% do 4 milionów butelek (0,4 mln w ciągu roku 2017).

Na miejscu siódmym najmocniejsza (w dalszym ciągu) marka z Islay, czyli Laphroaig, ale ze stagnacją w ostatnich latach z ilością 3,7 milionów.

Wyprzedziła ona Aberlour, która po latach wzrostów, odnotowała słaby rok i spadek o 0,4 mln do 3,6 milionów.

Na miejscu dziewiątym stabilnie, ale bez wzrostów – Glen Grant z ilością 3,5 milionów butelek.

Pierwszą dziesiątkę zamyka Talisker z wyspy Skye, który po raz kolejny zaliczył bardzo dobry rok i wzrost o 0,3 mln butelek do 3 milionów.

TOP 10 Scotch Blended Whisky – udział sprzedaży na świecie %

W przypadku blended Scotch pozycja Johnnie Walker‘a jest niezaprzeczalna. W 2017 Johnnie odnotował wzrost o 2% do 215 milionów butelek.

Pozycja druga również jest niezagrożona i należy do marki Ballantine’s, która dotarła do 80 milionów butelek.

W 2017 odnotowano zmianę na podium – na miejsce trzecie wskoczył Grant’s, który strącił na czwarte Chivas Regal.

Warta zauważenia jest kariera marki William Lawson’s, należącej do Bacardi oraz pojawienie się w pierwszej dziesiątce Black & White od Diageo. Obie marki pochodzą z XIX wieku, miały swoje okresy prosperity, miały i okresy regresu. Teraz jest ta pierwsza opcja.

TOP10 Whisk(e)y na świecie – ilość mln 9-litrowych opakowań

I świat – kiedy okazuje się, że to, co znamy z eurocentrycznego punktu widzenia, a zostaje skonfrontowane z indyjską hiperliczebnością, okazuje się wręcz niszowe..;-). Chociaż wytwarzane z melasy, nie ze zbóż i nie mogą być sprzedawane w UE, jako whisky, mają za sobą moc liczb. Lider, Officer’s Choice zanotował kolejny rok spadków o 11 mln butelek do 384 milionów, a i tak ma ogromną przewagę nad drugim gigantem McDowell’s No. 1 – 284 milionów butelek. W pierwszej dziesiątce są trzy marki ogólnoświatowe – Johnny Walker, Jack Daniel’s i Jim Beam.

Najlepiej sprzedająca się marka amerykańska, to wspomniany właśnie Jack Daniel’s ze 155 milionami sprzedanych butelek (wzrost o 6 mln). Drugi Jim Beam, z bardzo mocnym rokiem i przyspieszeniem o 11 mln butelek, z 96 milionami.

Najlepiej sprzedająca się whisky z Kanady to Crown Royal (84 miliony i wzrost o 2 mln), a z Irlandii Jameson (74 miliony sprzedanych butelek i wzrost o 9 mln).

W rankingu The Millionaire’s Club wg Drinks International, najlepiej sprzedająca się whisky świata, Officer’s Choice, jest na drugim miejscu wśród wszystkich rodzajów alkoholi wysokoprocentowych z niemal 32 milionami 9-litrowych skrzynek.

Na pierwszym miejscu z kosmiczną przewagą 75 milionów skrzynek – Jinro z Korei, czyli soju – alkohol na bazie ryżu, ziemniaków, pszenicy lub jęczmienia, bywa, że z batatów lub tapioki.

W klubie tym są dwie marki whisky single malt – Glenfiddich na miejscu 139 i The Glenlivet na miejscu 151. Za rok będzie tu The Macallan?

To że mamy renesans dobrej whisky, single malt whisky, jest namacalne. Za whisky podążył rum, gin, także tequila, z największą dynamiką wśród mocnych alkoholi. Szukamy jakości, szukamy nowych doznań, eksplorujemy nowe obszary aromatów i smaków. W samej Szkocji od 2004 do 2017 powstało 30 nowych destylarni. Ponad drugie tyle jest obecnie w różnych fazach rozwoju. Istniejące rozbudowują się potężnie. Irlandia przeżywa bezapelacyjne odnowienie. Cały świat ogarnęła fala craft distilleries – w Stanach, samych tych produkujących whisky jest blisko tysiąc, Kanada ma ich ponad 100, Australia ponad 120, z czego 35 na Tasmanii, a na całym świecie…Dodajmy do tego hasło jednego z internetowych aukcjonerów: “druga najlepsza rzecz, którą możesz zrobić ze swoją whisky…” i mamy hype smakowo-finansowy. Jak długo potrwa? Czym jest dla Ciebie whisky?

 

dane liczbowe użyte w tym artykule pochodzą z wydania Malt Whisky Yearbook 2019, za zgodą autora (oraz za pośrednictwem tego wydania od IWSR) oraz z Drinks International.

wykresy stanowią własność e-whisky.pl

wszystkie zdjęcia za wyjątkiem własnych pochodzą ze stron scotchwhisky.com, glenfiddich.com, rarewhisky101.com