Diageo Special Releases. Te trzy słowa oznaczają to, co Diageo ma najlepszego i każdego roku MY czekamy na ogłoszenie nowego line-up‘u, a ONI czekają na naszą reakcję. To zawsze jest zabawa w dwa ognie i nawet jeśli po jednej stronie jest taki gigant, jak Diageo, który posiada 28 aktywnych destylarni single malt w Szkocji, to po drugiej znajduje się armia coraz bardziej wyedukowanych kubków smakowych i zoptymalizowanych portfeli. Owszem – takie nazwy, jak Port Ellen, Brora, wywołują przyspieszone tętno, ale jeśli to skonfrontuje się z abstrakcyjną ceną, to tętno zanika ;-). Poza tym i PE, i Brora miały swój ostatni coming out w ramach DSR w 2017 roku, teraz czekamy na ich edycje w ramach wskrzeszanych z niebytu destylarni. Co nie znaczy, że nie jest ciekawie. Jakościowe i cenowe filary w postaci Lagavulin 12 YO i Caol Ila unpeated version, bardzo stare grain’y, ciekawostki w postaci blended malt’ów, edycje z destylarni zamkniętych, czy z tych, których niemal nikt nie zna i tych których nazw nikt nie potrafi wymówić…I tak co roku, od 2001. Podtrzymywanie zainteresowania. Niełatwe, nawet jak ma się takie możliwości.

Ale zanim doszło do powstania serii DSR…

Pod koniec lat 80-tych United Distillers, poprzednik Diageo, wprowadziła zestaw The Classic Malts, czyli 6 single malt’ów, reprezentujących poszczególne regiony produkcji whisky. W skład the Classic Malts weszły Dalwhinnie, Talisker, Cragganmore, Oban, Lagavulin oraz Glenkinchie. Seria Classic Malts, wsparta kolejnymi destylarniami, jak Caol Ila, Clynelish i Royal Lochnagar, ewoluowała pod koniec lat 90-tych w kierunku serii (a jakże) – The Distilllers Edition – kolejne edycje można “łapać” i próbować do dziś.

Trzeba także wspomnieć o skromnej w wyglądzie, a imponującej w skali, serii Flora & Fauna, za pomocą której UD (od 1991), a potem Diageo, propagowało kulturę single malt’ów, umożliwiając pasjonatom spróbować efekty pracy niemal w ogóle nieznanych destylarni, jak Auchroisk, Teaninich, czy Inchgower.

W 1995 na bazie sukcesu The Classic Malts i Flora & Fauna, UD wykreowało kolejną legendę (wówczas eksperyment), czyli serię The Rare Malts. Podobnie, jak Flora & Fauna, były to dzieła destylarni z portfolio giganta (ale spoza tych znanych z The Classic Malts), w dużej mierze pochodzące z zamkniętych destylarni i co być może ważniejsze – o mocy beczki, a także bez filtrowania na zimno i bez barwników. To miały być najlepsze beczki znalezione w magazynach, ponoć – jeżeli przynajmniej trzy beczki z jednego rocznika miały tę samą jakość i spójność – wówczas mogły być butelkowane jako Rare Malts. W wieku od 18 do 35 lat, pochodzące z lat 60, 70 i 80-tych – zabutelkowano ponad 120 wydań, pochodzących z 36 destylarni, z dostojnymi, acz prostymi czarno-biało-złotymi etykietami, w czarnych kartonowych pudełkach. Kto wówczas słyszał o Dallas Dhu, St Magdalene, Millburn, czy Brora – to były pierwsze Rare Malts? Kto słyszał wówczas o Port Ellen?

The Rare Malts pojawiały się rokrocznie do 2005 roku, ale w 2001 Diageo było gotowe na nową serię, skromie w ilości, ale wyzywające w jakości – tak narodziła się Diageo Special Releases. Na pierwszy ogień poszedł bezkompromisowy Talisker, który jako jeden z Classic’ów nigdy nie pojawił się jako Rare Malts – 28-latek, o mocy 43,3%, dostępny tylko w Wielkiej Brytanii, w sieci specjalistycznych sklepów Oddbins – cena 495£ – obecnie można go kupić na thewhiskyexchange za nieco ponad 4 400£… W ślad za Talisker’em poszła 22-letnia Port Ellen z 1979, o mocy 56,2%, która zapoczątkowała legendarną serię rokrocznych PE- wówczas w cenie 110£, dzisiaj mniej więcej 5 000£. Pierwszy rok Special Releases uzupełnił 25-letni Talisker z 1975 roku o mocy 59,9%.  Z perspektywy czasu wiemy, że to na pewno nie był skromny początek..

W 2002 Diageo sięgnęło głębiej i wydało siedem kolejnych nietuzinkowych pozycji cask strength. Między innymi – kolejnego, tym razem 20-letniego Talisker’a z 1981 roku, drugie wydanie 24-letniej Port Ellen z 1978 roku, 30-letnią Brora z 1972 roku oraz 25 i 12-letniego Lagavulin‘a.

Tak zaznaczył się genialny wzór Port Ellen i Brora, zakończony wydaniami w 2017, zanim Diageo ogłosiło reaktywację zamkniętych ponad-kultowych destylarni. 12-letni Lagavulin pojawia się w ramach DSR do dziś i jest cudownym, dostępnym cenowo przedsionkiem do słynnej serii. Talisker’y wydawane były rokrocznie do 2010 roku, później już nie tak konsekwentnie, a ostatnio w 2018 roku, jako wyrafinowany 8-letni młodziak. Talisker jest i w 2019, 15-latek (jaki jest?) – nie ma wątpliwości, że najlepiej będzie się przekonać samemu?

Od 2006 Diageo dało nam możliwość spróbowania nietorfowej Caol Ila. I tak również Caol Ila unpeated version stała się znakiem rozpoznawczym DSR. Nieprzerwaną serię zakończyło ogłoszenie line-up’u 2019. Brak. Na tym polega podtrzymywanie zainteresowania. Targanie schematami, emocjami.

DSR u zarania zdefiniowane, jako rocznikowe lub z oznaczeniem wieku, “zniżają się” (przewrotnie) od czasu do czasu do kategorii NAS-ów, czyli bez oznaczenia wieku. Pierwszym NASem był Royal Lochnagar w 2007. Na dobitkę był prawdopodobnie pierwszą edycją w ramach DSR bez definiowalnej mocy beczki (bo są wątpliwości, co do 57,8% Cardhu z DSR 2005 roku). Zdecydowanie jednak “królewski” Royal Lochnagar nie ma siły być był pionierem. Kolejnymi NAS-ami były dopiero w 2014 i 2015 młodsze siostry Brory, czyli Clynelish, które zdecydowanie uszlachetniły tę kategorię.

Grain‘y, czyli whisky zbożowe, również otrzymały głos w kontekście DSR. W 2011 nieśmiało pojawił 20-letni Port Dundas, młody, może zbyt młody, z czynnej destylarni. Dopiero 2015 kategoria grainów DSR zyskała uznanie wraz z wydaniem 40-letniego “The Cally“, z zamkniętej destylarni Caledonian. Rok później ukazał się – również 40-letni i także z zamkniętej destylarni zbożowej – Cambus. Pamiętam. W 2017 Diageo wydało najstarszą whisky w ramach DSR, 52-letniego Port Dundas. W kolejnym roku – 48-letnią whisky zbożową z demolished Carsebridge. I w 2019 cisza, nie ma whisky zbożowej. Łamanie schematów.

W 2017 wprowadzono tylko pozornie kolejnego “konia trojańskiego”. Kategoria blended malt zyskiwała i zyskuje na znaczeniu, i popularności, zatem Diageo w ramach DSR weszli w temat spektakularnie – wydali Collectivum XXVII, czyli blend ze wszystkich(!) 28 czynnych destylarni słodowych, należących do Diageo. Następny rok to Cladach, czyli ogłoszony z opóźnieniem po dziewięciu single malt’ach, tajemniczy blended malt, w skład którego wchodziło siedem single malt’ów z nabrzeżnych destylarni Diageo. W 2019 (do tej pory) brak blended malt’a. Wytrącanie ze stabilizacji.

Zbieram wszystkie Diageo Special Releases od dziewiczego początku do 2019:

Special Releases 2001

• Talisker 1973, 28 years old, 43,3%
• Port Ellen 1979, 22 years old, 56,2%
• Talisker 1975, 25 years old, 59,9%

Special Releases 2002

• Brora 1972, 30 years old, 52,4%
• Dalwhinnie 1966, 36 years old, 47,2%
• Lagavulin 12 years old, 58,0%
• Lagavulin 1977, 25 years old, 57,2%
• Oban 1969, 32 years old, 55,1%
• Port Ellen 1978, 24 years old, 59,35%
• Talisker 1981, 20 years old, 62,0%

Special Releases 2003

• Brora 1973, 30 years old, 55,8%
• Cragganmore 1973, 29 years old, 52,5%
• Dalwhinnie 1973, 29 years old, 57,8%
• Glen Elgin 1971, 32 years old, 42,3%
• Glen Ord 1975, 28 years old, 58,3%
• Glenury Royal 1953, 50 years old, 42,8%
• Lagavulin 12 years old, 57,8%
• Port Ellen 1979, 24 years old, 57,3%
• Talisker 1981, 20 years old, 58,8%

Special Releases 2004

• Brora 1973, 30 years old, 56,6%
• Caol Ila 1978, 25 years old, 59,4%
• Cragganmore 1993, 10 years old, 60,1%
• Glen Ord 1978, 25 years old, 58,3%
• Lagavulin 12 years old, 58,2%
• Linlithgow 1973, 30 years old, 59,6%
• Mortlach 1971, 32 years old, 50,1%
• Oban 1984, 20 years old, 57,9%
• Port Ellen 1978, 25 years old, 56,2%
• Talisker 25 years old, 57,8%

Special Releases 2005

• Brechin 1977, 28 years old, 53,3%
• Brora 1975, 30 years old, 56,3%
• Caol Ila 1979, 25 years old, 58,4%
• Cardhu 1982, 22 years old, 57,8%
• Convalmore 1977, 28 years old, 57,9%
• Glen Ord 30 years old, 58,7%
• Glenury Royal 1968, 36 years old, 51,2%
• Lagavulin 12 years old, 57,7%
• Port Ellen 1979, 25 years old, 57,4%
• Talisker 25 years old, 57,2%

Special Releases 2006

• Brora 30 years old, 55,7%
• Caol Ila 8 years old, 59,8%
• Cragganmore 1988, 17 years old, 55,5%
• Dalwhinnie 1986, 20 years old, 56,8%
• Lagavulin 12 years old, 57,5%
• Lagavulin 1976, 30 years old, 52,6%
• Port Ellen 1978, 27 years old, 54,2%
• Talisker 25 years old, 56,9%
• Talisker 30 years old, 51,9%

Special Releases 2007

• Brora 30 years old, 55,7%
• Caol Ila 8 years old, 64,9%
• Glenkinchie 20 years old, 58,4%
• Glenury Royal 1970, 36 years old, 57,9%
• Lagavulin 12 years old, 56,4%
• Lagavulin 1985, 21 years old, 56,5%
• Port Ellen 1979, 28 years old, 53,8%
• Rosebank 1981, 25 years old, 61,4%
• Royal Lochnagar, no age statement, 43,0%
• Talisker 25 years old, 58,1%
• Talisker 30 years old, 50,7%

Special Releases 2008

• Brora 30 years old, 56,3%
• Caol Ila 1999, 8 years old, 64,2%
• Glen Elgin 16 years old, 58,5%
• Lagavulin 12 years old, 56,4%
• Linkwood 1981, 26 years old, ex-Port, 56,9%
• Linkwood 1981, 26 years old, ex-Rum, 54,5%
• Linkwood 1981, 26 years old, ex-Sweet Red Wine, 55, 5%
• Port Ellen 1978, 29 years old, 55,3%
• Talisker 25 years old, 54,2%
• Talisker 30 years old, 49,5%

Special Releases 2009

• Benrinnes 1985, 23 years old, 58,8%
• Brora 30 years, 53,2%
• Caol Ila 10 years old, 65,8%
• Lagavulin 12 years old, 57,9%
• Mannochmore 1990, 18 years old, 54,9%
• Pittyvaich 1989, 20 years old, 57,5%
• Port Ellen 1979, 30 years old, 57,7%
• Talisker 25 years old, 54,8%
• Talisker 30 years old, 53,1%

Special Releases 2010

• Auchroisk 20 years old, 58,1%
• Brora 30 years old, 54,3%
• Caol Ila 12 years old, 57,6%
• Cragganmore 1989, 21 years old, 56,0%
• Glenkinchie 1990, 20 years old, 55,1%
• Glen Spey 1988, 21 years old, 50,4%
• Lagavulin 12 years old, 56,5%
• Port Ellen 1978, 31 years old, 54,6%
• Talisker 30 years old 57,3%

Special Releases 2011

• Brora 32 years old, 54,7%
• Caol Ila 12 years old, 64,0%
• Glenury Royal 1970, 40 years old, 59,4%
• Knockando 25 years old, 43,0%
• Lagavulin 12 years old, 57,5%
• Port Dundas 1990, 20 years old, 57,4%
• Port Ellen 1978, 32 years old, 53,9%
• Rosebank 1990, 21 years old, 53,8%

Special Releases 2012

• Auchroisk 30 years old, 54,7%
• Brora 35 years old, 48,1%
• Caol Ila 14 years old, 59,3%
• Dalwhinnie 1987, 25 years old, 52,1%
• Lagavulin 12 years old, 56,1%
• Lagavulin 1991, 21 years old, 52,0%
• Port Ellen 1979, 32 years old, 52,5%
• Talisker 1977, 35 years old, 54,6%

Special Releases 2013

• Brora 35 years old, 49,9%
• Caol Ila, no age statement, 59,6%
• Cardhu 1991, 21 years old, 54,2%
• Convalmore 1977, 36 years old, 58,0%
• The Singleton of Dufftown 1985, 28 years old, 52,3%
• Lagavulin, 12 years old, 55,1%
• Lagavulin 1976, 37 years old, 51,0%
• Oban, 21 years old, 58,5%
• Port Ellen 1978, 34 years old, 55,0%
• Talisker 1985, 27 years old, 56,1%

Special Releases 2014

• Benrinnes 1992, 21 years old, 56,9%
• Brora 35 years old, 48,6%
• Caol Ila 15 years old, 60,39%
• Caol Ila 1983, 30 years old, 55,1%
• Clynelish, no age statement, 54,9%
• Cragganmore 25 years old, 51,4%
• The Singleton of Glendullan 1976, 38 years old, 59,8%
• Lagavulin 12 years old, 54,4%
• Port Ellen 1978, 35 years old, 56,5%
• Rosebank 1992, 21 years old, distilled, 55,3%
• Strathmill 1988, 25 years old, 52,4%

Special Releases 2015

• Brora 37 years old, 50,4%
• The Cally (Caledonian) 1974, 40 years old, 53,3%
• Caol Ila 17 years old, 55,9%
• Clynelish, no age statement, 56,1%
• Dailuaine 1980, 34 years old, 50,9%
• Dalwhinnie 1989, 25 years old, 48,8%
• Lagavulin 12 years old, 56,8%
• Pittyvaich 1989, 25 years old, 49,9%
• Port Ellen 1989, 32 years old, 53,9%

Special Releases 2016

• Auchroisk 25 years old, 51,2%
• Brora 38 years old, 48,6%
• Cambus 1975, 40 years old, 52,7%
• Caol Ila 15 years old, 61,5%
• Cragganmore, no age statement, 55,7%
• Glenkinchie 1991, 24 years old, 57,2%
• Lagavulin 12 years old, 57,7%
• Linkwood 1978, 37 years old, 50,3%
• Mannochmore 1990, 25 years old, 53,4%
• Port Ellen 1978, 37 years old, 55,2%

Special Releases 2017

• Blair Athol 23 years old, 58,4%
• Brora 34 years old, 51,9%
• Caol Ila 18 years old, 59,8%
• Collectivum XXVIII, blended malt, no age statement, 57,3%
• Convalmore 1984, 32 years old, 48,2%
• Glen Elgin 18 years old, 54,8%
• Lagavulin, 12 years old, 56,5%
• Port Dundas 1964, 52 years old, 44,6%
• Port Ellen 1979, 37 years old, 51,0%
• Teaninich 17 years old, 55,9%

Special Releases 2018

• Caol Ila 15 years old, 59,1%
• Caol Ila 1982, 35 years old, 58,1%
• Carsebridge 48 years old, 43,2%
• Cladach, blended malt, no age statement, distilled, 57,1%
• The Singleton of Glen Ord 14 years old, 57,6%
• Inchgower 27 years old, 55,3%
• Lagavulin 12 years old, 57,8%
• Oban 21 years old, 57,9%
• Pittyvaich 28 years old, 52,1%
• Talisker 8 years old, 59,4%

Special Releases 2019

Jak można się było domyślać tegoroczny line-up nie zawiera ani Port Ellen, ani Brory. To nie jest niespodzianką. Jest nią za to brak nietorfowej Caol Ila, dojrzałego grain’a, czy blended malt’a. Na szczęście jest stały element – Lagavulin 12 YO i wiemy, że jesteśmy w ramionach Diageo Special Releases. Mocnym punktem jest Talisker 15 YO, który po zeszłorocznej “ósemce” nie może rozczarować. Zamknięta destylarnia? – proszę bardzo – Pittyvaich 29 YO. W centrum uwagi jest na pewno sherry bomb Mortlach 26 YO. Pozostałe – czarne konie. Co jest całkowicie nowe, to jednolity temat etykiet – “Rare by Nature” dla siedmiu z ośmiu pozycji. Wyjątkiem jest Mortlach. Przypadek? Czy rare by nature nawiązuje do słynnej serii Flora & Fauna? Niewykluczone.

• Cardhu 14 years old 55%
• Cragganmore 12 years old 58,4%
• Dalwhinnie 30 years old 54,7%
• The Singleton of Glen Ord 18 years old 55%
• Lagavulin 12 years old 56,5%
• Mortlach 26 years old 53,3%
• Pittyvaich 29 years old 51,4%
• Talisker 15 years old 57,3%

Pamiętam moją pierwszą styczność z Diageo Special Release podczas festiwalu w Jastrzębiej Górze w 2016. Bo nie można zapomnieć zupełnie nieoczekiwanego pojawienia się Brory i Port Ellen z rozdania z 2015 roku. Przejście na drugą stronę tęczy.

Tego samego roku nie mogłem nie wziąć udziału w spotkaniu Diageo Special Releases by whiskymywife & Colin Dunn w 2016 roku. Niezapomniana, gdyż pamiętam wszystkie whisky z tego wieczoru. A wszystkie były w CSie ;-). Pamiętam Port Ellen, Brorę, fantastycznego Linkwood’a, piękną w wydaniu i smaku Mannochmore, trudną do wymówienia Auchroisk, Cambus w moim (wówczas) wieku…

W kolejnych latach, na wszelakich festiwalach docierałem do stoiska Diageo z elementami DSR – to zawsze jest wyznacznik jakości i odkrywanie kolejnych tajemnic. Zawsze. A taniej już było ;-).

A teraz przyjemność;-)

Clynelish, no age statement, 56,1% – DSR 2015

Nos: palony cukier (Werther’s Original), czerwone owoce, pachnące słodyczą kwiaty, landrynki;

Podniebienie: fantastycznie, wielowymiarowo, marmolada brzoskwiniowa, słynny element woskowatości, nieco drewna, nawet cierpko, przechodzimy w nuty korzenne, słodkie kakao, aż po oblepiającą słodycz;

Finisz: zdecydowanie zaznaczony, przechodzimy od słodyczy do tonów “poważniejszych”, nieco gorzkiej skórki pomarańczowej, migdały, zaskakujące wiórki kokosowe.

Linkwood 1978, 37 years old, 50,3% – DSR 2016

Nos: zmywacz do paznokci, aceton, rozpuszczalnik – oczywiście nienachalnie, ślady; bardzo dojrzałe owoce, brzoskwinie, mango, po wiśnie w syropie, przejrzałe banany;

Podniebienie: orzechowo, piernikowo, migdały, andruty z czekoladą, drożdżowa chałka, delikatnie toffi, morele, brzoskwinie;

Finisz: słodycz na przemian z gorzkimi migdałami, co jakiś czas przebija się aceton, ale koniec końców słodkawo, kandyzowane owoce, banany.

EDIT:

Special Releases 2020 (Rare by Nature)

• Cardhu 11 years old 56%
• Dalwhinnie 30 years old 51,9%
• Mortlach 21 Years Old 56,9%
• The Singleton of Dufftown 17 years old 55,1%
• Cragganmore 20 years old 55,1%
• Lagavulin 12 years old 56,4%
• Pittyvaich 30 years old 50,8%
• Talisker 8 YO 57,9%

wszystkie zdjęcia za wyjątkiem własnych pochodzą ze stron thewhiskyexchange.com, whiskyauctioneer.com, whisky-note.com, invaluable.com, scotchmaltwhisky.co.uk

informacje m.in. whisky-note.com, drampedia.com, whiskybase.com, buxrud.se oraz życie.